Oorzaken

Asbestziekten worden veroorzaakt door blootstelling aan asbest. Asbest is een mineraal dat uit lange, dunne vezels bestaat. Deze vezels zijn microscopisch klein waardoor ze onmerkbaar ingeademd kunnen worden en via de luchtwegen in de longen terechtkomen. De asbestvezels zetten zich vast in de longen, waar ze blijvende schade kunnen aanrichten. In uitzonderlijke gevallen kan ook erfelijkheid een rol spelen bij het ontwikkelen van mesothelioom.

In het verleden werd asbest veel gebruikt als brandvertragend middel in isolatie en andere industriële materialen vanwege een aantal goede eigenschappen. Het is sterk, slijtvast, isolerend en bovendien goedkoop. In die tijd wist men echter nog niet dat asbest zeer schadelijk is voor de gezondheid. Nadat dat bekend werd is er in Nederland in 1993 een verbod gesteld op het gebruik en het verwerken van asbesthoudende producten.

Beroepen en regio’s

Asbestziekten zijn in de meeste gevallen bij de uitoefening van het beroep opgelopen omdat er gewerkt werd met asbesthoudende materialen. Vooral in de bouw werd er veel asbest gebruikt. Enkele voorbeelden van beroepen waarin mensen direct of indirect aan asbest werden blootgesteld zijn: fabriekswerk, sloop, isolatie, scheepsbouw, timmerwerkplaatsen en in garagebedrijven bij de installatie van remvoeringen in voertuigen. Het betreft hierbij niet alleen mensen die in loondienstverband werkten, maar ook zelfstandigen zoals o.a. aannemers en isoleerders.

In een aantal regio’s in Nederland komen relatief meer gevallen van asbestziekten voor dan in andere regio’s. Dit zijn de regio’s Walcheren, Rijnmond, Drechtsteden, IJmond, Zuid-Limburg en Twente. In vrijwel al deze regio’s werd veel met asbest gewerkt, met name bij scheepswerven, isolatiebedrijven, asbestcementbedrijven en petrochemische bedrijven. In Twente is het aantal asbestslachtoffers relatief hoog omdat er in die regio veel asbest werd gebruikt in het milieu. Zo kregen boeren asbestafval aangeboden om daarmee hun paden te verharden.