Mondiaal gezien alarmerende situatie

Ter gelegenheid van het twintigjarig jubileum van Asbestslachtoffers Vereniging Nederland hield Nico van Zandwijk, emeritus hoogleraar Geneeskunde aan de University of Sydney, een lezing over de wereldwijde stand van zaken met betrekking tot asbest(ziekten) en de aanpak van mesothelioom in Australië. De verhelderende presentatie op het lustrumcongres in het Jaarbeursgebouw te Utrecht was zowel alarmerend als hoopvol. Door Sven Poels

“Asbest is als een tijdbom, die na vele jaren tot ontploffing komt”, begon Dr. Van Zandwijk, die speciaal vanuit Australië was overgekomen. “De latentietijd varieert van minder dan tien jaar tot meer dan vijftig jaar. Verjaring (van de aanspraak op een werkgeversvergoeding, red.) is dan ook volstrekte onzin. Dat kunt u dus meenemen in uw onderhandelingen.”

 

Dat gezegd hebbende vervolgde hij: “Mondiaal gezien is er sprake van een alarmerende situatie. Buiten het beschermde Nederland speelt namelijk de discussie of wit asbest, in tegenstelling tot bruin en blauw asbest, al dan niet een probleem zou zijn. Door falsificatie kon een land als Canada tot drie jaar geleden wel wit asbest produceren, maar het zelf niet gebruiken.”

 

Dr. Van Zandwijk liet vervolgens dia’s zien met daarop de wereldwijde ‘asbestconsumptie’ per kalenderjaar. “Vanaf de jaren zestig is er een sterke opwaartse lijn te zien. Rond 1980 daalde het weer, maar niet in alle delen van de wereld. In Azië is er sprake van een dramatische stijging, zonder dat er bescherming of onderzoek plaatsvindt. Ook asbestafval is globaal gezien een groot probleem. Asbest in onze woonomgeving is een onderschat risico.”

 

Dan Australië. Ook daar steeg de ‘asbestconsumptie’ tot 1980, maar was er in de jaren daarna een veel sterkere daling te zien dan in Europa. “De strijd werd daar heviger gevoerd”, aldus Van Zandwijk. “We zien dan ook dat het aantal nieuwe mesothelioompatiënten dat op jongere leeftijd wordt gediagnostiseerd daalt. Overigens is een-derde van deze nieuwe patiënten niet-beroepsmatig blootgesteld aan asbest en is het aandeel mannen en vrouwen in deze groep gelijk.”

 

Hierna behandelde Van Zandwijk nieuwe observaties in de ontstaanswijze van mesothelioom. Enkele inzichten: mesothelioom is een chronische ontsteking – asbestvezels zijn omringd door ontstekingsinfiltraat – en personen met een verminderde reparatiecapaciteit van hun DNA lijken meer vatbaar om ziek te worden. Over de behandeling zei hij: “Na chirurgie – die op zichzelf de mesothelioom onmogelijk radicaal kan verwijderen – wordt er in hele speciale, geselecteerde gevallen combinatietherapie toegepast: eerst chemo, dan operatie en soms gevolgd door radiotherapie. Echter, ook deze intensieve combinatiebehandeling wordt maar zelden beloond met langdurige overleving.”

 

Maar er zijn gelukkig nieuwe behandelmethoden in onderzoek. “Immunotherapie, die tumorcellen weer herkenbaar maakt voor de eigen afweer en behandeling met microRNAs, die tumorgroei onderdrukken. De resultaten hiervan zijn hoopgevend en tezamen met het snel verbeterende inzicht in de ontstaanswijze van mesothelioom geeft dit licht aan het eind van een lange tunnel.”

Recente media

Documentaire ‘Leven met Asbestkanker’

In deze hoopvolle documentaire, gemaakt door Future Media in opdracht van de AVN, worden mesothelioompatiënten Remko Meddeler en Esther Terlouw van dichtbij gevolgd. Ook longarts Robin Cornelissen komt aan het woord.

Bekijk »
Deel dit artikel!